Winkrystyna

Winkrystyna jest dimerycznym alkaloidem indolowym złożonym z dwóch mniejszych alkaloidów. Od omawianej wcześniej winblastyny różni się jedynie obecnością w swojej strukturze grupy formylowej. Jest to niewielka modyfikacja w strukturze cząsteczki i nie pociąga ona za sobą znaczących zmian w właściwościach farmakologicznych alkaloidu.

Winkrystyna należy do głównych alkaloidów Catharanthus roseus. Jest stosowana jako cytostatyk w szeregu chorób nowotworowych. Mechanizm jej działania polega na łączeniu się z białkiem tybuliną, które jest niezbędne to wytworzenia wrzeciona kariokinetycznego. Prowadzi to do zatrzymania podziału komórki na etapie metafazy. Winkrystyna blokuje również wbudowywanie tymidyny do nici DNA i urydyny do RNA blokuje, więc ich syntezę. Najczęściej stosuje się ją w przypadku ziarnicy złośliwej, ostrych białaczek limfoblatycznych, raku sutka i innych nowotworach. Przy jej podawaniu obserwuje się działania niepożądane, między innymi: neuropatie obwodowe i ośrodkowe.

Dawkowanie:
Jednorazowo 1,4 g ma m powierzchni ciała, ale nie więcej niż 2 mg. Częstotliwość podawania zgodna z programem leczenia, nie częściej niż raz na tydzień.

Surowce

Catharanthus roseus- Barwinek różyczkowy

Roślina:Catharanthus roseus (Vinca rosea, Madagascar periwinkle) - Barwinek różyczkowy
Rodzina: Apocynacea- Toinowate

Catharanthus roseus Foto: Forest&Kim Starr

Jest to niewielka roślina pochodząca z Madagaskaru. Występuje w wielu krajach tropikalnych. Jest również hodowana w krajach europejskich i USA jako roślina ozdobna. Posiada stosunkowo duże regularne kwiaty, najczęściej koloru różowego. Zdarza się, że jest mylona z innym gatunkiem barwinka, któremu także przypisuje się działanie przeciwnowotworowe -Vinca cora. Roślina zawiera szereg alkaloidów indolowych, zarówno monomerycznych np.: almalicyna (główny alkaloid), serpentyna, jak i dimerycznych. Niektóre z nich znalazły zastosowanie jako cytostatyki np. winblastyna i winkrystyna. Roślina hodowana w naszym klimacie jest jednak uboga w owe alkaloidy. Barwinek różyczkowy nie jest stosowany bezpośrednio w lecznictwie. Służy jako surowiec do izolacji czystych alkaloidów.

Ostatnia aktualizacja: 2011-01-31