Winblastyna

Związek ten należy do tak zwanych dimerycznych alkaloidów indolowych. Został on zakwalifikowany do tej grupy alkaloidów ze względu na swoją budowę - jego cząsteczka składa się z dwóch prostszych alkaloidów. Jedną cząsteczkę winblastyny budują cząsteczki dwóch różnych alkaloidów (windoliny i welbanaminy), dlatego możemy o niej powiedzieć, że jest dimerem niesymetrycznym.

Winblastyna należy do najważniejszych alkaloidów Catharanthus roseus i znalazła zastosowanie w medycynie jako cytostatyk. Alkaloid ten wiąże się z wewnątrzkomórkowym białkiem - tybuliną, co uniemożliwia powstanie wrzeciona kariokinetycznego niezbędnego do podziału komórki (dochodzi do zatrzymania mitozy w fazie metafazy). Jako cytostatyk winblastyna stosowana jest w chemioterapii nowotworów. Najskuteczniej działa między innymi w przypadku ziarnicy złośliwej, chłodników nieziarniczych i nowotworów sutka. Jak każdy cytostatyk wykazuje wiele działań niepożądanych.

Dawkowanie:
Najczęściej 5-10 mg na m² powierzchni ciała co 2-4 tygodnie.

Surowce

Catharanthus roseus- Barwinek różyczkowy

Roślina:Catharanthus roseus (Vinca rosea, Madagascar periwinkle) - Barwinek różyczkowy
Rodzina: Apocynacea- Toinowate

Catharanthus roseus Foto: Forest&Kim Starr

Jest to niewielka roślina pochodząca z Madagaskaru. Występuje w wielu krajach tropikalnych. Jest również hodowana w krajach europejskich i USA jako roślina ozdobna. Posiada stosunkowo duże regularne kwiaty, najczęściej koloru różowego. Zdarza się, że jest mylona z innym gatunkiem barwinka, któremu także przypisuje się działanie przeciwnowotworowe -Vinca cora. Roślina zawiera szereg alkaloidów indolowych, zarówno monomerycznych np.: almalicyna (główny alkaloid), serpentyna, jak i dimerycznych. Niektóre z nich znalazły zastosowanie jako cytostatyki np. winblastyna i winkrystyna. Roślina hodowana w naszym klimacie jest jednak uboga w owe alkaloidy. Barwinek różyczkowy nie jest stosowany bezpośrednio w lecznictwie. Służy jako surowiec do izolacji czystych alkaloidów.

Ostatnia aktualizacja: 2011-01-31