Ergokrystyna i ergokryptyna

Są to alkaloidy wielkocząsteczkowe o budowie zbliżonej do alkaloidów z grupy ergotaminy. Część peptydowa ergokrystyny składa się z α-hydroksywaliny, L-proliny i L-fenyloalaniny. W cząsteczce ergokryptyny zamiast fenyloalaniny występuje inny aminokwas - L-leucyna.

Pomimo budowy podobnej do alkaloidów z grupy ergotaminy związki te i ich syntetyczne pochodne (bromokryptyna) wykazują odmienne działanie. Ich podanie powoduje zahamowanie wydzielania w przednim płacie przysadki hormonu odpowiedzialnego za laktację - prolaktyny. Substancje te mogą więc być stosowane do zahamowania fizjologicznej laktacji, lub też w przypadku zaburzeń hormonalnych polegających na nadmiernym uwalniania prolaktyny. Ich objawem może być na przykład ginekomastia u mężczyzn polegająca na mlekotoku z piersi. Sama ergokryptyna i ergokrystyna nie są stosowane w lecznictwie, gdyż ich pochodne są znacznie bezpieczniejsze i charakteryzują się lepszym niż naturalne alkaloidy działaniem. Przykładem takiej pochodnej jest bromokryptyna, która oprócz leczenia stanów hiperprolaktynemi znalazła także zastosowanie w znoszeniu objawów choroby Parkinsona.

Surowce

Secale cornutum- Sporysz

Roślina: Claviceps purpurea - Buławinka czerwona
Rodzina: Clavicipitaceae
Klasa: Ascomycetes - Workowce

Zdjęcie: Claviceps purpurea - Buławinka czerwona Zródło zdjęcia: www.awl.ch/heilpflanzen

Sporysz - Secale cornutum jest przetrwalnikiem buławinki czerwonej, grzyba pasożytującego na różnych gatunkach traw, głównie życie.
Cykl rozwojowy grzyba jest dość skomplikowany. Dojrzałe przetrwalniki wypadają z kłosów na ziemię, gdzie zimują. Z nich wyrastają podkładki z czerwonymi główkami, z których uwalniają się zarodniki zakażające znamiona kwitnącego żyta. W zakażonych zalążniach rozwija się grzybnia wytwarzająca konidia i słodką ciecz wabiącą owady. Owady przenoszą zarodniki konidialne na dalsze kłosy. W okresie letnim powstają formy przetrwalnikowe grzyba czyli sporysz.
W chwili obecnej sporysz występuje dość rzadko, nie licząc jego specjalnych upraw prowadzonych w celu pozyskania surowca i izolacji jego alkaloidów. W tym samym celu prowadzi się również hodowle niektórych szczepów grzyba na sztucznych pożywkach. Sporysz jest surowcem alkaloidowym, którego obecność w mące dość często powodowała nawet śmiertelne zatrucia ludzi. Zawiera on alkaloidy indolowe. Ich zawartość jest zmienna i zwykle nie przekracza 0,2 % zdarza się jednak, że czasami dochodzi ona do 1 %. W skład zespołu alkaloidów sporyszowych wchodzą pochodne kwasu lizergowego, izolizergowego i tak zwane klawiny. Z punktu widzenia farmakologicznego najważniejsze spośród nich są pochodne kwasu lizergowego. Zalicza się do nich: ergometrynę, ergotaminę, ergokrystynę, ergokryptynę i inne.
Więcej na temat tego surowca znajdziesz na stronie Secale cornutum.

Ostatnia aktualizacja: 2011-01-31