Chryzofanol - jeden z często spotykanych antrachinonów, szczególnie w roślinach z rodzajów Rheum i Polygonum.
Chryzarobina – antron (lub antranol) powstający po redukcji chryzofanolu. Tak jak i on występuje w gatunkach z rodzajów Rheum i Polygonum. Występuje również w gatunkach Cassia. Handlowa “chryzarobina” pozyskiwana jest z drewna indyjskiej rośliny Andira araroba (Laguminossae) – w takiej handlowej postaci stanowi mieszaninę antrazwiązków z przeważającą ilością czystej chryzarobiny. Jako silny środek redukujący ma działanie odkażające i stosowana jest w takich chorobach skóry, jak łuszczyca, czy wypryski.
Aloina – nazywana inaczej barbaloiną jest C-glukozydem aloeemodynoantronu. Jest to główny składnik “Cap-Aloe” pochodzącego z gatunku Aloe ferox. Ma działanie przeczyszczające.
Reina – jest to antrachinon występujący szczególnie często w wielu gatunkach rzewieni – Rheum sp. Stąd nazwa tego związku. Jest on także substancją czynną surowców podchodzących od roślin z rodzajów Cassia, Polygonaceaea i innych. Największe jej ilości izoluje się z korzeni tych roślin.
Sennidyna – jest diantronem, czyli związkiem powstałym w wyniku połączenia się dwóch cząsteczek antronów. Sennidyna powstaje wskutek połączenia się dwóch identycznych cząsteczek, dlatego zalicza się ją do izodwuantronów - związków o symetrycznej budowie. Sennidyna występuje w dwóch różniących się optycznie formach – A i B. Sennidyna A jest prawoskrętna, natomiast sennidyna B jest optycznie nieczynna (mezo-zwiazek) na skutek wewnątrzcząsteczkowej kompensacji. Cząsteczkami, które tworzą sennidynę są antrony reiny, które uwalniają się z niej podczas redukcji (np. w jelicie grubym).
Senozydy A i B – Są to D-glukozydy odpowiednich sennidyn. Powstają w wyniku przyłączenia cząsteczek cukrów do atomów 8 i 8' diantronów. Są głównymi związkami czynnymi liści senesu (Casia angustifolia i Casia acutifolia)
Hiperycyna charakteryzuje się ciemnoczerwona barwą. Występuje ona w dużych ilościach w specjalnych zbiornikach rośliny zwanej dziurawcem zwyczajnym (Hypericum perforatum). Zbiorniki te, usytuowane głównie w liściach, dają wrażenie dziur w ich powierzchni - stąd właśnie pochodzi nazwa tej rośliny. Hiperycyna dobrze rozpuszcza się w alkoholu, a słabo w wodzie, należy wiec pamiętać , że jest ona obecna głównie w alkoholowych wyciągach z dziurawca.
Hiperycyna jest związkiem zalicznym do diantronów, jednak w odróżnieniu od innych przedstawicieli tej grupy nie wykazuje właściwości przeczyszczających. Aktualnie jest wykorzystywana jako środek o działaniu przeciwdepresyjnym. Stwierdzono, że w przypadku leczenia lekkich stanów depresyjnych wykazuje ona skuteczność porównywalną z innymi klasycznymi lekami (np imipraminą). Mechanizm przeciwdepresyjnego działania hiperycyny jest znany i polega on na blokowaniu produkcji monoaminooksydazy (MOA) - enzymu odpowiedzialnego miedzy innymi za rozkład jednego z neurotransmiterów - serotoniny, której to niedobory są jedną z poznanych do tej pory przyczyn powstawania depresji. Po podaniu hiperycyny dochodzi do wzrostu stężenia tej substancji w przestrzeniach międzysynaptycznych i w mniejszym bądź większym stopniu poprawy samopoczucia pacjenta.
Do innych z poznanych właściwości tego związku należy działanie fotouczuląjace. Przyjmowanie hiperycyny w połączeniu z ekspozycją na promieniowanie słoneczne prowadzi do szybkiego powstawania na skórze poparzeń słonecznych. Dlatego osoby stosujące preparaty, które zawierają hiperycynę, lub wyciągi z dziurawca powinny unikać wystawiania sie na promienie słoneczne. Wykazano również, że przyjmowanie hiperycyny prowadzi do przyspieszenia metabolizmu innych leków, w tym doustnych preparatów antykoncepcyjnych, co może obniżyć ich skuteczność.
Ostatnia aktualizacja: 2006-11-20