Centaurii herba
Ziele centurii FP X

Surowcem są całe lub połamane, wysuszone, kwitnące części nadziemne wymienionych gatunków centurii o wskaźniku goryczy nie mniejszym niż 2000.
Surowiec zbiera się na początku kwitnienia, a następnie suszy w warunkach naturalnych.

Glikozydy sekoirydoidowe : erytauryna, gencjopikrozyd, swercjomaryna amarogentyna. Alkaloidy, między innymi gencjanina. Flawonoidy, trójterpeny.
 

Stomachicum, digestivum, tonicum.
Ziele należy do grupy surowców szczerogorzkich - amara pura. Gorycze zawarte w surowcu pobudzają na drodze odruchowej (poprzez pobudzenie receptorów smakowych) motorykę oraz funkcje wydzielnicze żołądka. Gorycze zwiększają łaknienie i pobudzają pracę układu pokarmowego, co przyspiesza wchłanianie związków odżywczych z pokarmów. Z tych powodów są traktowane również jako środki ogólnie wzmacniające. Ziele centurii działa słabiej od korzenia goryczki.
Wskazania: Brak łaknienia, zaburzenia trawienia, rekonwalescencja po ciężkich chorobach.
Uwagi: Nie stosować u osób z nadkwaśnością i chorobą wrzodową żołądka. Duże dawki mogą wywoływać nudności i wymioty.
 

Surowiec występuje w Europie i Afryce północnej. W Polsce centuria jest coraz rzadsza na skutek wyeksploatowania stanowisk. Znalazła się na liście gatunków objętych ochroną.

Surowiec stanowią łodygi barwy słomkowatej i różowofioletowe kwiaty. Łodyga jest naga, pusta, podłużnie prążkowana, rozgałęziona w górnej części. Liście krótkoogonkowe, nagie, całobrzegie. Blaszka liściowa podłużnie jajowata ,łukowato unerwiona. Kwiaty składają się z 5 płatków, w dolnej części są rurkowate, działki kielicha krótsze od korony, u nasady zrosłe, szydlasto zakończone. Pręcików 5 o nitkach przyrośniętych do korony. W surowcu mogą występować owoce mające postać torebek z małymi brunatnymi nasionami.
Zapach słaby, smak-gorzki.

W śródliściu występują drobne jedyńce i gruzły szczawianu wapniowego. W przekroju poprzecznym zarys łodygi jest okrągławo-kanciasty z wyraźnie wykształconymi żeberkami. Komórki skórki górnej i dolnej falistościenne, aparaty szparkowe, najczęściej typu anizocytycznego, występują obustronnie.

Ostatnia aktualizacja: 2016-07-07